Acteren met een bef: hoe trainingsacteurs bijdragen aan het leren van vaardigheden
Om vaardigheden goed onder de knie te krijgen, moet je er niet alleen over lezen of over horen: je moet er actief mee aan de slag. Een trainingsacteur kan daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Tijdens verschillende vaardighedenmodules binnen de BA krijgen advocaat-stagiaires dan ook de gelegenheid om praktijksituaties na te spelen met een acteur, om zo te oefenen met specifieke vaardigheden. Trainingsacteur Sophie Keijser legt uit hoe dit bijdraagt aan het leerproces. Ook vertelt ze over een bijzondere clinic die zij onlangs samen met advocaat Leonie Rammeloo aan onze trainingsacteurs gaf.
Wat doet een trainingsacteur?
‘Om te oefenen met de geleerde vaardigheden, krijgen stagiaires de gelegenheid om situaties na te spelen met een acteur. Ik speel dan bijvoorbeeld een patroon, kantoorgenoot of cliënt. In de praktijksituaties die we naspelen ervaren deelnemers wat het effect is en hoe het voelt als ze zelf toepassen wat ze net geleerd hebben.’
‘In mijn spel probeer ik aan hen terug te geven wat hun gedrag en hun manier van communiceren teweegbrengen. Ik acteer niet, maar re-acteer: ik probeer me open te stellen en te doorvoelen wat de ander bij me oproept. En aan hen te laten zien wat er verandert als ze op een andere manier gaan communiceren.’
Wat is de toegevoegde waarde van de inbreng van een trainingsacteur?
‘Als trainingsacteur kan ik boven de situatie blijven staan. Ik laat me niet meeslepen door mijn emoties, maar ben getraind om te focussen op het doel van de ander. Ik ben dus echt een instrument. Ik ben me er altijd van bewust dat er wordt gewerkt aan een leerdoel. De insteek is dus ook nooit om mensen in een valkuil te laten lopen, maar juist om aandacht te besteden aan wat goed gaat en dat uit te bouwen. Werken met een trainingsacteur hoort een veilige en positieve ervaring te zijn.’
‘Vanzelfsprekend bereid ik me goed voor en stem ik van tevoren met de trainer af. Ik weet wat er aan theorie behandeld is en speel daarop in. Bovendien ben ik getraind in het geven van feedback.’
Wat maakt werken voor de BA bijzonder?
‘Je hebt te maken met jonge mensen in wiens leven op dat moment veel gebeurt. Veel stagiaires hebben het best zwaar op kantoor. Ze vinden het bijvoorbeeld moeilijk om grenzen aan te geven of vinden de communicatie met hun patroon lastig. Dat leidt soms tot emotionele situaties. Tegelijkertijd vind ik het heel mooi om te zien dat ze tijdens de opleidingsdagen juist de kans aangrijpen en de veiligheid voelen om daarmee te oefenen.’
‘Soms zijn er stagiaires die echt even een drempel over moeten om deel te nemen aan een rollenspel. Mijn ervaring is dat ook zij uiteindelijk merken dat er altijd nog wat te leren valt. En tijdens een sessie met een acteur kunnen ze dat voelen, doen, oefenen en echt ervaren. Ik krijg regelmatig terug dat advocaat-stagiaires het trainen met acteurs uiteindelijk het leukste onderdeel van de opleiding vonden.’
Moeten trainingsacteurs de wereld van de advocaat-stagiaires begrijpen?
‘Je kunt een goede trainingsacteur zijn zonder precies alle details te kennen over het werkveld van de deelnemer. Het gaat immers om interactie en communicatie tussen mensen, en dat is universeel. Maar vanzelfsprekend draagt inzicht in het referentiekader van de advocaat-stagiaires wel bij aan begrip over de voorbeeldsituaties die zij aandragen.’
‘Onlangs heeft de BA daarom voor alle BA-trainingsacteurs de clinic ‘Acteren met een bef’ georganiseerd. Deze clinic heb ik samen met advocaat Leonie Rammeloo verzorgd. Wij namen de acteurs mee in de juridische wereld en de wereld van de BA. We vertelden over de taal van de advocaat en over het juridisch jargon, over de sfeer en de werkdruk binnen kantoren, en over de rol van de patroon. Ook de opbouw van de BA kwam aan bod. Er was veel ruimte voor het uitwisselen van ervaringen en het stellen van vragen. Is de werk- en prestatiedruk echt zo hoog als stagiaires soms beweren? En hoe ga je om met onzekerheden bij stagiaires? Het is enorm nuttig om dat soort zaken met elkaar te bespreken en zo je eigen vaardigheden als trainingsacteur voor de BA uit te bouwen.’
‘De samenwerking tussen trainers en acteurs kwam ook aan bod. Door de dagelijkse hectiek komt het er niet altijd van om uitgebreid met elkaar te evalueren, maar het is wel belangrijk om elkaar op te zoeken. Dat moeten we blijven doen.’
Waar haal je als trainingsacteur de meeste voldoening uit?
‘Het is geweldig om mensen de geleerde theorie echt te laten ervaren. Dat ze merken: wauw, als ik dit in de praktijk toepas, is dát dus het effect. Ik stel me kwetsbaar op, maar de deelnemers doen dat natuurlijk nog veel meer. Als die veiligheid en dat vertrouwen er zijn, is het zo mooi om te zien wat er gebeurt. Dan ga ik aan het eind van de dag – net als de stagiaires – vol energie weer naar huis.’
