De hel van het jaarrekeninglezen

8 jaar

Eén keer in mijn leven heb ik een onvoldoende gehaald. In jaar 1 van de Bachelor, ik vergeet het nooit meer: een 5 voor Inleiding Staats- en bestuursrecht. Nachten heb ik ervan wakker gelegen. Vergelijkbaar was mijn gevoel op 21 mei dit jaar. Jaarrekeninglezen? Het had net zo goed astrofysica kunnen zijn.

Broodje Ben

Terug naar een kleine twee maanden daarvoor. Ik ben altijd blij als ik weer een dagje opleiding heb. Bijpraten met m’n vriendjes, chagrijnen over veeleisende cliënten, opscheppen over vrijspraken, en last but not least Broodje Ben (halfje nummer 34) als lunch. Toch hing er dit keer een andere sfeer. Al tijdens de voorbereidingen van de lesdag ging de groepsapp van Strafrecht groen hevig tekeer. Begrijpt iemand er iets van? Weinig, zo bleek. Zelfs het belachelijk aantal pagina’s dat we moesten lezen kon geen duidelijkheid verschaffen.

Waarom?!

De vraag waar we echter nog het meest moeite mee hadden was die van het waarom. WAAROM moeten wij een jaarrekening kunnen begrijpen? Het antwoord stond op pagina 7 (van de 153): “Voor zover wij [de auteurs] kunnen overzien draaien heel veel, zo niet de meeste juridische procedures om op geld waardeerbare vorderingen: de hoogte van de alimentatie, de waarde van het bedrijf, schadevergoeding wegens wanprestatie of onrechtmatige daad, niet betaalde facturen, de hoogte van de ontslagvergoeding, bestuurdersaansprakelijkheid bij faillissement et cetera.” En voor wat betreft het strafrecht: “Denk hierbij aan het toenemend belang van het bestrijden van financiële economische criminaliteit voor de samenleving: (faillissements‐ en andere) fraude, corruptie, witwassen, het volgen van geldstromen en de ontnemingswetgeving.” Strafrecht groen was niet overtuigd. “De meeste van mijn cliënten hebben niet eens geld”, schamperde een (commune) collega.

Belastingdienst

Be that as it may, de week erop zaten we toch echt met z’n allen in Regardz La Vie. Dat overigens toentertijd verbouwd werd; de bouwvakkers maakten nog meer herrie dan onze hersenen. Een positieve noot: de docenten deden er alles aan om het ons zo makkelijk mogelijk te maken. Zowel op dag 1 als dag 2 werd er aan het begin van de les een kwartier vrij gemaakt voor het uiten van frustraties, en na dit gewillig aangehoord te hebben gingen de docenten met goede moed en – ja – zelfs enthousiasme aan de slag. Het deed me denken aan de slagzin van de Belastingdienst.

Greep uit de doos

Een greep uit de doos voor wat betreft de kennis die we hebben opgedaan: hoe en wanneer deponeer je een jaarrekening, wat betekent risicodragend vermogen, hoe bereken je de liquiditeit en solvabiliteit van een onderneming, wat is het verschil tussen financial en operational lease, vallen ontwikkelkosten onder de vaste activa of de vlottende activa, wat is de agioreserve, waarom zijn afschrijvingen kosten en geen uitgaven, wat is de EBITDA, hoe bereken je de nettovermogenswaarde, wanneer is een onderneming klein of groot, en consolideer deze jaarrekeningen eens? Ik sta morgen een cliënt bij die verdacht wordt van poging zware mishandeling. Ik denk dat hij erg blij is dat ik inmiddels op de hoogte ben van het antwoord op deze vragen.

Tentamen

Goed voorbereid ging ik op weg naar het tentamen. Ik had me helemaal de blubber geleerd, alle toetstermen uitgewerkt, tot in den treure overlegd met andere zenuwlijers: mij zullen ze niet hebben! Het andere tentamen op deze veelbelovende (zater)dag had ik enigszins verwaarloosd. All-in op Jaarrekeninglezen! Naarmate de tijd wegtikte hoorde ik het meisje achter mij als een gek op het toetsenbord rammen. De jongen voor mij slaakte zuchten waar je bang van werd. Mijn mood zat er ergens tussenin en varieerde van minuut tot minuut. De open vragen? Chinees. De multiple-gok vragen? Mijn redding. Uiteindelijk heb ik Jaarrekeninglezen afgesloten met een 6. Het voelde als een 10.