Hoe blijf je een gezonde advocaat
Het beroep advocaat is mooi en spannend en kan veel voldoening geven. Net als bij andere beroepen kleven er specifieke risico’s aan die tijdens je carrière voor gezondheidsproblemen kunnen zorgen als je niet goed voor jezelf zorgt, de signalen negeert en niet tijdig ingrijpt. Leer wat de specifieke risico’s zijn en hoe je een gezonde advocaat blijft.
Wie internationaal wetenschappelijk onderzoek naar het welzijn van advocaten induikt, leert dat advocaten een drie en een half keer zo grote kans op een depressie hebben dan andere professionals. Ook zijn alcoholisme of middelenmisbruik, angstgevoelens en eenzaamheid dingen die een advocaat vaker tegenkomt tijdens de carrière dan de gemiddelde werkende mens.
De Amerikaanse Orde van advocaten publiceerde in 2016 een grootschalig onderzoek naar de geestelijke gezondheid van advocaten en concludeerde dat advocaten ‘erg ongelukkig’ zijn. Wat cijfers:
- 28% kampt met milde of ernstige depressie
- 19% beleeft angstgevoelens
- 23% heeft last van chronische stress
- 21 tot 36% valt in de categorie probleemdrinkers
Ook in Nederland hebben advocaten te maken met deze beroepsspecifieke klachten, hoewel het minder erg is dan in de VS. Goed onderzoek naar de Nederlandse situatie ontbreekt, maar psychische problemen en burn-out staan al jaren op nummer één als reden voor uitval onder advocaten volgens Movir, de verzekeraar waarbij de meeste advocaten verzekerd zijn. Alleen de verzekeraar kent de exacte redenen van uitval en de omvang.
De absolute aantallen zijn al jaren geheim. Movir gaf alleen percentages. In 2011, 2012 en 2013 lag het aantal meldingen door psychische klachten zo’n dertig procent hoger dan in de twee jaren ervoor, meldde de verzekeraar in 2014.
Movir woordvoerder Melchior Hovestadt: ‘Helaas kunnen we geen percentages afgeven, maar de stijgende lijn zet ook na 2014 door. Ook zien we dat de duur van de claims bij psychische aandoeningen sterk toeneemt. Daarbij gaat het om de complexiteit van uitval en de duur.’
Movir geeft verder aan dat de psychische problematiek nu relatief vaker bij jongere advocaten voorkomt. Hovestadt: ‘Bij advocaten onder de 40 jaar is een stijgende lijn waarneembaar.’ Dezelfde trend is in het onderzoek van de Amerikaanse Orde te zien. Advocaten met minder dan tien jaar werkervaring lopen relatief het meest gevaar.
Hoe komt dat?
Movir geeft als reden voor de stijging de ‘toenemende druk op de advocatuur als gevolg van identificatie met de problematiek van cliënt, mondiger wordende cliënten, het onder druk staan van het inkomen en de 24/7 informatieload waardoor er weinig rust is en kans op uitputting ontstaat.’
Nieuw is dat Movir expliciet de ‘information overload’ benoemt als oorzaak. Het effect van chronische stress op de gezondheid is bekend en bestond vroeger ook. Maar tegenwoordig multitasken we vaker, we worden door honderden AI’s voortdurend afgeleid en we staan altijd ‘aan’ via onze smartphones en social media.
Weet dat de tech industrie ons apenbrein uitgevogeld heeft, onze aandacht probeert te kapen en daarvoor het dopaminesysteem als mikpunt heeft. Goedbetaalde gedragspsychologen en programmeurs in Silicon Valley werken samen om je verslaafd aan hun producten te krijgen.
We zijn daardoor collectief overprikkeld geraakt en vaak minder sensitief voor dopamine geworden – de neurotransmitter die onder andere geluksbeleving, motivatie en focus regelt.
Dat gaat ten koste van onze aandacht en het vermogen om op geconcentreerde, gefocuste wijze ons werk te doen in een staat van flow. Dat is voor een advocaat, die met het hoofd werkt en zich goed moet kunnen concentreren, een extra uitdaging. Vraag je af: zijn onze hersenen voor zoveel prikkels geschikt, of hebben ze nu wat meer downtime en herstel nodig? Waarschijnlijk het laatste.
Wat kan er nou helemaal misgaan?
Er is nog een aantal oorzaken die er mede voor zorgen dat de advocatuur wat hoger scoort dan gemiddeld op psychische problematiek. Ook in het werk zelf schuilt een gevaar. Als advocaat word je namelijk niet ingehuurd voor je optimisme, eerder voor het tegendeel: wat kan er misgaan, wie is er schuldig, wat is het probleem? Volgens de Amerikaanse psychiater Larry Richard, die 25.000 juristen onderzocht, kan voortdurend negatief denken problemen geven.
Richard waarschuwt ervoor dat het op deze wijze gebruik maken van je hersenen er in toenemende mate voor zorgt dat positief denken onmogelijk wordt gemaakt. Mensen zijn van nature geneigd tot negativiteit (van het ergste uitgaan -het zekere voor het onzekere nemen- was een evolutionair voordeel). Maar deze zogeheten negativity bias kan verder worden versterkt onder werkdruk en het is bekend dat pessimisten een grotere kans op depressie hebben.
Deze feiten zijn als waarschuwing bedoeld en om je te helpen alert te zijn op jouw gezondheid en die van je collega’s. Vele kleine goede gewoonten in je leven verankeren hebben een groot effect. Hieronder daarom een paar wetenschappelijk bewezen tips die je een gezondere advocaat maken.
Wat kun je doen?
Op tijd hulp zoeken
Advocaten zoeken vaak te laat hulp. Het is bekend dat professionele hulpverleners minder snel zelf om hulp te vragen. Als advocaat moet je immers altijd klaar staan voor een ander en sterk lijken. Die rol omdraaien is soms moeilijk, maar belangrijk. Het gaat om jouw gezondheid! Neem daarom op tijd contact op met je huisarts, Movir of een andere instelling als je lichamelijke klachten hebt.
Realiseer je dat een aanzienlijk percentage van de mensen die te lang doorlopen met klachten en in een burn-out terechtkomen niet meer op hun oude niveau terugkomen omdat er teveel schade aan hun lichaam is ontstaan. Voorkom dat, al dan niet met hulp van een vaardige coach of andere professional.
De Orde heeft in 2018 een Team Vertrouwenspersonen opgezet. Advocaten met problemen van persoonlijke aard kunnen bij dit team terecht.
Leer de signalen van burn-out herkennen
Burn-out is een verzamelterm voor een aantal, vaak werkgerelateerde, klachten van lichamelijke en psychische aard. Slaapproblemen, chronische vermoeidheid of uitputting, maag-darmproblemen, angstgevoelens, sociale vermijding, vaak ontspannen met alcohol en piekeren zijn klachten die erop kunnen wijzen dat verandering of hulp zoeken nodig is. Bekijk hier een volledige lijst met symptomen. Ook kun je een test doen.
Ken je (stress)type
Sommige mensen storten van de ene op de andere dag in en moeten zich langdurig ziekmelden. Bij anderen gaat het langzaam. Er bestaat ook zoiets als ‘empathie-burn-out’ of ‘compassion fatigue’; opbranden door te grote betrokkenheid. Dat is iets wat bij advocaten ook wat vaker voorkomt. Te weinig afstand houden tot de problemen van de cliënt kan ongezond zijn. Leer daarom grenzen stellen en je emoties op gezonde wijze te verwerken.
Voor anderen is een bore-out juist de oorzaak van de problemen. Zij ervaren verveling en betekenisloosheid bij het werk. Weten welk type jij bent of welke situatie op jou van toepassing is helpt om eventuele problemen te voorkomen.
Laat je niet gek maken
Het is door social media onmogelijk geworden om niet te weten wat je mist. Veel mensen ervaren daardoor sociale druk om op het werk, sociaal en andere gebieden perfect te zijn. De millennialgeneratie wordt ook wel de prestatiegeneratie genoemd. Maar op alle vlakken excelleren is onmogelijk en uitputtend. Kies dus een paar dingen waar je echt goed in wilt zijn en doe andere dingen gewoon goed genoeg. Of niet.
Ken je lichaam en herken de signalen
Het vele denkwerk maakt nog wel eens dat advocaten in hun hoofd leven en minder goed doorhebben wat er zich in de rest van hun lichaam afspeelt. Mindfulnessoefeningen kunnen je helpen beter met stress om te gaan en je weer in contact te brengen met je totale wezen. Daarnaast leer je jouw connectie tussen lichaam, emoties, gevoel en je gedachten begrijpen. Biedt jouw kantoor mindfulnesstraining aan? Overweeg dan mee te doen. Zo niet, vraag kantoor om het in-house aan te bieden, of zoek het buitenshuis.
Werk vaker samen
Wie de persoonlijkheden van advocaten onderzoekt, ziet dat ze vergeleken met andere beroepsgroepen hoger scoren op het kenmerk individualisme. Ander onderzoek geeft aan dat advocaat zijn een van de eenzaamste beroepen is. Eet voortaan niet meer in je eentje achter je computer je lunch, maar ga naar buiten met je collega en loop samen een rondje. Als het moeilijk voor je is, leer dan om feedback vragen zodat je je niet stuurloos voelt.
Leg je smartphone uit het zicht en schakel notificaties uit
Onderzoek wijst uit dat je al deels afgeleid bent als je smartphone alleen al in het zicht ligt. Schakel de notificaties uit, zet je telefoon op stil en leg hem uit het zicht, bijvoorbeeld in je bureaulade. Reageer niet gelijk op elk berichtje, maar plan tijd in voor het beantwoorden van berichten.
Weet wat je energie geeft en wat energie kost
Zorg voor balans in je ‘energiebankrekening’. Als er meer afgaat dan erbij komt kom je in het rood te staan. Weet welke taken je energie geven en zorg voor afwisseling. Plan deze in op goede momenten op de dag en de week en voorkom dat je te lang achtereen werkt aan dingen die energie kosten.
Slaap genoeg
Het is een open deur, maar het wordt vaak genegeerd. Een gemiddelde mens heeft tussen de 7 en 8 uur slaap per nacht nodig. Tijdens de slaap reinigen de hersenen zich en spelen zich vele andere essentiële herstelprocessen af die het mogelijk maken dat jij de volgende dag weer optimaal cognitief functioneert. Chronisch slaaptekort kost ook wilskracht en is gelinkt aan een grotere kans op depressie, hartfalen én diabetes.
De smartphone en het blauwe licht van led-schermen zijn je vijand. Die breken het slaaphormoon melatonine af en verstoren je natuurlijke ritme. Een uur geen schermtijd voor het slapen gaan is daarom een gezonde gewoonte. Overweeg een blauw licht blokkerende bril aan te schaffen en maak ook je slaapkamer zo donker mogelijk voor kwaliteitsslaap.
Verhoog je veerkracht
Advocaten scoren bovengemiddeld laag op een ander persoonlijkheidskenmerk volgens Richard: veerkracht. Movir ontwikkelde in samenwerking met partner Elestia speciaal voor advocaten een veerkrachttest. Hier kun je jezelf online testen en zo nodig actie ondernemen.
Leg je advocatenrol af
Je hersenen kun je niet als een dossier achterlaten op het werk. Dus het komt relatief vaak voor dat advocaten hun werkhouding én negatieve wereldbeeld meenemen hun privéleven in, en dat kan problemen geven. Wees je daarvan bewust en leer om de knop om te zetten.
Bewust positief leren denken
Mensen met een pessimistisch wereldbeeld zijn bewezen gevoeliger voor depressie. Maar het goede nieuws is dat deze vorm van depressie is aangeleerd. Optimisme kun je ook aanleren, zegt Richard. Wanneer je de cognitieve patronen verandert, dan verander je ook de emoties. Methoden uit de positieve psychologie, zoals een ‘gratitude journal’ bijhouden kan een belangrijke tegenhanger zijn voor de negatieve kanten van het vak. Lees hier meer info.
Zeg nee en regel controle over je agenda
Het woord ‘nee’ is je grootste vriend. Grenzen stellen is essentieel. Het gevoel ‘geleefd’ te worden is een grote psychologische druk die op termijn kan bijdragen aan gevoelens van hulpeloosheid. Zorg dus voor voldoende controle over hoe jij je tijd indeelt. Steeds als laatste het licht uitdoen op kantoor is ook niet stoer.
En zeg ook wat vaker nee tegen de sociale druk en de zoveelste kantoorborrel.
Juriaan Mensch is schrijver en coach
