Oefenen met de vaardigheden van een advocaat
De advocaat-stagiaires sluiten het vaardighedenonderwijs in hun derde jaar af met de zogenaamde integratiedag. Alle vaardigheden die een advocaat nodig heeft voor een goede beroepsuitoefening, komen daar samen. Onder begeleiding van (advocaat-)trainers en acteurs worden deze vaardigheden geoefend. Ook is een rechter aanwezig die feedback geeft. Hoe verloopt de integratiedag en wat zijn de ervaringen van de stagiaires? Een verslag van een bijzondere dag.
Van intake tot rechtszitting
De stagiaires kennen elkaar inmiddels goed. Al vanaf Woudschoten, het begin van de Beroepsopleiding, vormen ze een vaste groep en worden ze begeleid door hun vaste (advocaat-)trainers in het vaardighedenonderwijs. Zij proberen een vertrouwde en veilige leeromgeving te bieden; een belangrijke voorwaarde om vrij te kunnen oefenen met vaardigheden.
Speciaal voor deze dag hebben de stagiaires een juridische casus voorbereid. Aan de hand van deze casus behandelen ze in kleine groepjes de verschillende stappen in een procedure: van intake tot rechtszitting.
Eerst het intakegesprek. Daarvoor zijn acteurs aanwezig. Zij vragen de stagiaires wat voor soort cliënt ze tegenover zich willen zien. Met welke vaardigheden willen ze oefenen? Een autoritaire cliënt die het zelf allemaal heel goed weet, of juist liever iemand die over van alles en nog wat uitweidt waardoor het moeilijk is om tot de kern van de zaak door te dringen? Het is mooi om te zien dat, afhankelijk van de rol die de acteur aanneemt, ook een ander intakegesprek ontstaat.
Af en toe legt de trainer het gesprek even stil voor feedback waarna de stagiaire, gesteund door enkele tips, het gesprek voortzet. Ook dan ontstaat een ander gesprek; een gesprek waarin de stagiaire de leiding neemt én de juiste informatie op tafel krijgt.
Tips
Ondertussen observeren de andere stagiaires het verloop van het intakegesprek. Wat valt hen op? Verloopt het gesprek chaotisch of juist vlot, is de stagiaire gespannen of is daarvan niets te merken? Kortom: wat zijn de sterke punten en wat zou nog beter kunnen? De tips en tops worden met elkaar gedeeld. Samen met de trainers worden de intakegesprekken geëvalueerd.
Enkele tips: breng structuur aan in een gesprek door van tevoren een agenda op te stellen, probeer je stijl aan te passen aan degene met wie je het gesprek voert -spiegelen- en leg uit waarom je een bepaalde vraag stelt.
De stagiaires hebben in de Beroepsopleiding al veel geoefend met LSD: luisteren, samenvatten en doorvragen. De trainers wijzen op het risico dat de D van LSD te veel de nadruk krijgt, dus dat je alleen maar doorvraagt. Dat herkennen de stagiaires. ‘Daarom is het belangrijk om de ander ook erkenning te geven. Dat doe je met luisteren en met samenvatten. En laat gerust ook stiltes vallen. Als iemand na moet denken, dan heb je een goede vraag gesteld’, vertelt de trainer.
Voor de rechter
Het middagprogramma staat geheel in het teken van een rechtszitting van de voorbereide casus. Om die zo realistisch mogelijk na te bootsen, is een rechter uitgenodigd. Er wordt wat met tafels en stoelen geschoven en in een handomdraai is het opleidingslokaal omgetoverd tot zittingszaal.
De partijen worden binnen geroepen en de rechter opent de zitting. Nog wat onwennig neemt de eisende partij het woord, maar na een paar scherpe vragen van de rechter zit iedereen meteen goed in zijn rol; dit is een echte zitting. De stagiaires die de rol van cliënt spelen, ontpoppen zich zelfs tot ware acteurs.
Ook nu is er veel aandacht voor feedback; door de rechter, de trainers en de stagiaires zelf. Daarnaast is de aanwezigheid van de rechter een unieke kans voor de stagiaires om vragen te stellen. Waarop let een rechter specifiek? Wat moet je vooral wel doen in een rechtszaal en wat kun je beter laten? De rechter neemt uitgebreid de tijd om alle vragen te beantwoorden en deelt waardevolle tips.
Intensieve dag
Het is een intensieve dag. Toch is iedereen tot het einde toe betrokken. Het is duidelijk dat de stagiaires er plezier in hebben en graag willen leren. Ze staan open voor feedback en vragen daar zelfs expliciet om.
De integratiedag is het laatste onderdeel van het vaardighedenprogramma. Met de trainers staat de groep stil bij wat het vaardighedenonderwijs de stagiaires heeft gebracht. ‘De geleerde vaardigheden maken je een goede advocaat’, merkt een stagiaire op. Het delen van persoonlijke ervaringen en het leren van en met elkaar, wordt als prettig ervaren, net als de intervisie. De stagiaires zijn erg enthousiast over het programma. En over hun trainers. Want het is de laatste dag en dat betekent ook afscheid van de trainers. Er zijn mooie woorden van dank voor de trainers én een ingelijste groepsfoto. Die nemen de trainers zichtbaar geroerd in ontvangst. Een mooie herinnering aan deze bijzondere groep, vinden ze allebei.
