Wat B Corp voor een advocatenkantoor betekent
BvdV advocaten in Utrecht is een buitenbeentje in de commerciële advocatuur. Het is op dit moment het enige B Corp gecertificeerde* advocatenkantoor van Nederland en bewijst daarmee dat een duurzame manier van ondernemen en maatschappelijk actief zijn ook prima in een maatpak kunnen. Michèle Manning, advocaat, werkt er samen met vijfentwintig collega’s op een manier die hopelijk vervolg krijgt in de advocatuur.
Wat is de gedachte achter de opzet van jullie kantoor?
‘Onze oprichters Sjoerd van de Velden en Harm Bruggink wilden een open en transparante werkplek creëren. Met als leidende vragen: wat is goed voor het personeel en wat is goed voor het bedrijf? Op die twee vragen is alles gegrondvest.’
‘Het idee is in 2006 ontstaan en steeds verder uitgebouwd. Wij doen nu iets ontzettend gaafs en atypisch. Binnen BvdV zijn wij overtuigd dat een gezonde work-life balance essentieel is om het beste uit jezelf te halen. Het beste op het gebied van creativiteit, ondernemerschap en vanzelfsprekend juridische inhoud. Daarom is een vierdaagse werkweek de norm binnen kantoor. Je hebt de vrijheid om te opereren als ondernemer. Dit betekent dat iedereen, van jong tot oud en van secretaresse tot aandeelhouder, zeggenschap heeft in de bedrijfsvoering. Deze vorm van opereren houdt de kosten laag en de betrokkenheid van mensen hoog.’
‘Dat is voor het bedrijfsleven en de advocatuur vernieuwend, zeker voor de commerciële advocatuur. Dat is ook de aanleiding geweest achter de B Corp certificering: het hebben van dat papiertje, het naar buiten uitdragen van de certificering en het krijgen van erkenning daarvoor, is als het neerzetten van een vlag, laten zien dat je iets kunt bereiken als je het wilt.’
‘We willen laten zien dat duurzaamheid en het nastreven van sociaal maatschappelijke impact hand in hand kunnen gaan met het commerciële bedrijfsleven.’
Zijn jullie een voorloper in een bredere cultuurverandering in de advocatuur?
‘Die cultuurverandering zie ik eigenlijk nog helemaal niet. Traditioneel maatschappelijk verantwoord ondernemen zie ik nog wel. Mijn indruk is echter dat dit met name gericht is op ad hoc acties. Maar echt een steentje bijdragen en deel uitmaken van een beweging die hun organisatie echt anders inricht? Nee, dat herken ik nog niet. De advocatuur is nog erg ingericht op de eigen dienstverlening en het uurtje-factuurtje dat daarbij hoort. Het is nog geen onderdeel van een systeem dat de samenleving beter wil maken.’
Hoe verliep jullie pad naar B Corp certificering als advocatenkantoor?
’In 2015, toen we de vragenlijsten invulden die B Corp certificering mogelijk maken, merkten we dat het proces was ingericht op bedrijven die producten afleveren. Denk aan vragen over hoe je producten inkoopt, of hoe je productlijn in elkaar zit. Het is heel ingewikkeld om dat in te richten voor een dienstverlener.’
“Als dienstverlener moet je terug naar de vraag: wat is ons product?”
‘Daarom zijn we terug naar de basis gegaan: wat vinden wij zo gaaf aan ons idee? Wat is het meest duurzaam voor ons? Dat zijn de mensen, wijzelf als dienstverlener. Dus moeten wij ervoor zorgen dat we die mensen zo lang mogelijk en zo goed mogelijk bij ons kunnen houden. Daar is ons duurzaam ondernemen op ingezet.’
‘Daarnaast zit het in de organisatiestructuur van ons kantoor, en dan met name de gelijkheid daarin. Iedereen mag hier meebeslissen en meedenken over hoe we ons kantoor inrichten, van stagiair, staf tot leidinggevende. We zijn niet afhankelijk van aandeelhouders die met de scepter zwaaien. Wij zijn afhankelijk van onze medewerkers en de partners met wie wij samenwerken.’
‘Als dienstverlener moet je terug naar de vraag: wat is ons product en hoe kunnen wij dit product verduurzamen en/of de sociaal maatschappelijke impact vergroten? In de dienstverleningssector zijn dat vaak je mensen. Hoe je binnen jouw dienstverlening kunt verduurzamen is waarschijnlijk op tal van manieren mogelijk, maar dit moet je wel met elkaar bespreken. Kun je omgaan met een vierdaagse werkweek bijvoorbeeld, of het salaris autonoom laten bepalen? Kan dat, of niet?’
Hoe ziet dat er voor jou persoonlijk uit?
‘Het is jouw eigen verantwoordelijkheid hoe je omgaat met de vrijheid die je krijgt. Naast mijn werk als advocaat geef ik bijvoorbeeld training in de Beroepsopleiding. Dit zijn echter geen vaste dagen. Hierdoor ben ik vaak vijf dagen in de week op kantoor, maar zelden vijf volledige dagen. Deze flexibiliteit is voor mij de meest prettige manier van werken: dat ik de vrijheid heb om alles te doen wat ik leuk vind.’
Geeft die vrijheid genoeg richting?
‘Wij zeggen tegen onze mensen dat ze zo verantwoord mogelijk moeten omgaan met hun tijd. Je beseft dat je tijd schaars is en dat je die dus ook zo goed mogelijk moet gebruiken. Niet alleen voor je zaken, (specialisatie)opleiding, maar ook voor je privéleven en daarnaast om een impact te hebben in de samenleving.’
‘Binnen BvdV word je vanaf dag één bewust dat je keuzes zal moeten maken. Of dit nu het eigen uurtarief is, je vrije dag of het openstellen van een vacature. De keuzes dwingen je om na te denken over die richting, maar verplichten niet om een bepaalde route te volgen.’
Wat is de beoogde impact van B Corp certificering naar buiten toe?
‘De B-Corp certificering moet oproepen om mee te doen. Wanneer we partners uitkiezen om mee te werken, merken we dat we vaak goed aansluiten bij degenen die al B Corp gecertificeerd zijn. Er is dan vaak al draagvlak voor je ideeën en hoe je wil samenwerken. Denk aan klanten die het belangrijk vinden om ook zelf duurzaam te ondernemen. We zijn bijvoorbeeld actief in de Social Impact Factory In Utrecht. Daar kijken we hoe we met andere sociale ondernemingen elkaar kunnen bijstaan.’
Er is urgentie, nu duidelijker is dat duurzaamheid misschien zelfs een kwestie is van overleven. Zie je dat bewustzijn bij de andere ondernemers ook?
‘Ja, ik stond laatst voor een groep jonge ondernemers die een idee hadden over hoe ze een steentje konden bijdragen. Ik zag bij hen de behoefte om aan de klant iets moois af te leveren, maar alleen als het geen negatieve impact heeft op de wereld. Daaraan wil ik meehelpen: meedenken hoe je hun idee juridisch kunt faciliteren of meehelpen in de financieringsstructuur. Of hoe zorg je dat mensen goed kunnen inkopen, met zo min mogelijk impact op de planeet?’
Wanneer kunnen we echt spreken van een beweging?
‘Als duurzaamheid of de B Corp aanpak bij je klanten leeft, dan gaat het ook bij jezelf leven. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat de grote bedrijven van deze wereld in de toekomst niet-klimaatneutraal kunnen ondernemen. Mijn verwachting is dat dit vervolgens doorwerkt naar de partijen die zij inschakelen. Want hoe rijker de normen en waarden zijn voor een bedrijf, hoe belangrijker ze het zullen vinden om samen te werken met partners die ondernemen vanuit dezelfde normen en waarden.’
* De B Corp certificering is een internationale standaard die een onderneming kan behalen op het gebied van transparantie, duurzaamheid en ethisch opereren. De B Corp gemeenschap streeft concreet naar minder ongelijkheid en armoede, een gezonder milieu, sterkere gemeenschappen en het creëren van kwalitatief hoogwaardige banen die waardigheid en betekenis genereren.
